ذوق و میل انگلیسیها به خلق یک کارآگاه ماهر در یک داستان جنایی، باعث شده آنها به یکی از قطبهای ژانر جنایی-معمایی در دنیا تبدیل شوند. سریال دالگلیش (Dalgliesh) یکی از جدیدترین سریالهای کشور انگلیس است. این سریال در ژانر جنایی-معمایی قرار دارد. سریال بر اساس مجموعه رمان آدام دالگلیش نوشته پی دی جیمز (PD James) ساخته شده است. این مجموعه رمان پرفروش که چهارده جلد دارد و اولین جلد آن در دهۀ ۱۹۶۰ منتشر شد.
رمان درباره کارآگاهی به نام آدام دالگلیش است که با قتلهای مرموزی مواجه میشود. البته در سال ۱۹۸۴ یک سریال براساس این رمانها ساخته شده ولی با توجه به تغییر نسل و سلیقه، دوباره آن را بازسازی کردند. در این بازسازی، ریتم سریال سریعتر شده تا مخاطب بیشتر تحت تاثیر داستانهای آن قرار گیرد. سریال در روایت به دو قسمتهایی مجزا از یکدیگر تقسیم میشود. یعنی هر دو قسمت درباره یک ماجرا و یک جلد از رمان است، ولی در همۀ قسمتها آدام دالگلیش حضور دارد و قصه درباره ماجراهایی است که او درگیر آنها میشود.
تکرار کلیشه؟
قبل از پرداختن به داستان سریال، باید به یک نکته اشاره کنیم و آن این است که شاید خیلیها در نگاه اول بگویند، بازهم که یک داستان پلیسی؛ یکی میمیرد و دیگری قاتلی را در نهایت دستگیر میکند. شاید آنها از بیرون درست بگویند اما این پیشداوری نمیتواند همیشه درست از آب در بیاید چرا؟ بهترِ به چند ویژگی برجسته سریال که در قسمت اول وجود داشت اشاره کنیم. ژانر جنایی از آن ژانرهایی است که همیشه طرفداران خاص خودش را دارد که تعدادشان هم کم نیست، بدون شک داستانهای بریتانیایی با استفاده از ویژگیهای خاص خودشان، یکی از جذابترین گونههای این ژانر هستند. نمونۀ موفق آن نیز دو شخصیت شرلوک هلمز و جیمز باند است که هنوز هم فیلمها و سریالهایی که درباره این دو ساخته میشود و جزو پرفروشترین و پربینندهترین آثار قرار دارند. دالگلیش (Dalgliesh) نیز جزو آنگونه انگلیسی است که اولین تفاوتش با نمونههای قبلیاش این است که داستان در زمان گذشته رخ میدهد. نه خیلی دور که فکر کنید با یک سریال تاریخی روبهرو هستید، داستان سریال در دهه ۷۰ اتفاق میافتد چیزی نزدیک به ۵۰ سال قبل. باتوجهبه اینکه تماشای یکدنیای جنایی بهخودیخود جذاب است و حال با رفتن به گذشته جذابیت آن چند برابر نیز شده.
با چه چیزی مواجه هستیم؟
قسمت اول سریال دالگلیش (Dalgliesh) از یک دانشکدۀ پرستاری شروع میشود. در پیشدرآمد، یک تمرین ساده پرستاری را میبینم که قرار است با استفاده از یک لوله به بیمار غذا بدهند. سریال خیلی سریع به نقطۀ دراماتیک اولیۀ خودش میرسد و قبل از اینکه مخاطب بخواهد بفهمد با چه چیزی طرف است، ناخواسته خودش را در میانۀ یک قتل میبیند و همین جاست که آدام دالگلیش، با بازی بسیار خوب برتی کارول (Bertie Carvel)، که جزو بازیگران باسابقۀ تئاتر و تلویزیون انگلستان است، وارد سریال میشود. او و دستیارش (که مخاطب را بسیار به یاد دستیار شرلوک، یعنی دکتر واتسون میاندازد) سعی در حل معمای قتلی که در زمان تمرین پرستارها اتفاق افتاده است دارند. اصلیترین ویژگی ماجراهای کارآگاهی بریتانیایی که باعث تفاوت آنها با بقیه شده این است که، در این آثار ما بیش از اینکه اداره پلیس و درگیری پلیسها با یکدیگر بر سر حل معما را ببینیم، کارآگاهی را میبینیم که در محل جرم به دنبال حل معماست، و این تاکید بر محل جنایت بسیار به جذابیت و میزان درگیری مخاطب با اثر کمک میکند.
بعد از داستان معمایی سریال، اولین ویژگی که به چشم میآید فضای تاریخی حاکم بر اثر است، با اینکه پیشتر گفتیم زمان رخدادن داستان سریال به کمتر از ۵۰ سال پیش برمیگردد، اما در اجرای آن اینگونه به نظر نمیرسد. به دلیل خارج از شهر بودن محل رخدادن اتفاقات و فضای روستایی، ذهن مخاطب به ناخودآگاه به قرن ۱۹ و آن دوره میرود. در قسمت اول سریال یک بازی خوب داریم و یک بازی نسبتاً ضعیف، شخص آدام دالگلیش بهخوبی به مخاطب معرفی و شناسانده میشود. او یک کارآگاه است که احتمالاً زندگی سختی را گذرانده، همچنین دالگلیش یک شاعر است و کتابی را چاپ کرده است. شعر و جنایت؟ دو عنصر متضادی که باعث تفاوت و خاص بودن این کاراکتر شده، اما دستیار کارآگاه که بعد از آدام دالگلیش بیشترین حضور را در قسمت اول دارد ولی متأسفانه با بازی ضعیف و بیان دیالوگهای کلیشهای، که معمولاً از شخصیتهای همراه قهرمان زیاد شنیدهایم، این دستیار را حداقل در این قسمت بهصورت یک تیپ و الگویی کلیشهای تبدیل کرده و باید دید، اول اینکه او در سریال نقش مؤثری دارد یا خیر و اگر دارد، آیا رفتهرفته شخصیتش جا میافتد یا تا آخر سطحی میماند.
نگاهی کلی
سریال دالگلیش Dalgleish یک سریال جنایی و معمایی است که با استفاده از مجموعه رمانهای آدام دالگلیش نوشته پی دی جیمز (PD James) از یک منبع داستان غنی نیز بهره میبرد. علاوه بر داستان خوب، سریال در اجرا نیز خوب عمل میکند و توانسته از سایت imdb نمره ۷،۷ از ۱۰ و در سایت Rotten Tomatoes رضایت %۷۱ منتقدان را به دست آورد که این دو ردهبندی فوق نشان از با کیفیت بودن این سریال را دارد. با توجه به اینکه هر دو قسمت یکبار یک معمای جدید مطرح میشود. به سریال این پتانسیل را میدهد که بتواند خودش را رقیبی برای آثار مطرح این ژانر معرفی کند. باید منتظر ماند و دید که آیا دالگلیش میتواند با قسمتهای بعدی به یک اثر قابلقبول تبدیل شود یا خیر.